श्री व्यंकटेश स्तोत्र

श्रीगणेशाय नम: || श्रीव्यंकटेशाय नम: ||

ॐ नमो जी हेरंबा | सकळादी तु प्रारंभा |

आठवुनी तुझी स्वरुपशोभा | वंदन भावे करीतसे ||१||

नमन माझे हंसवाहिनी | वाग्वरदे विलासिनी|

ग्रंथ वदावया निरुपणी | भावार्थखाणी जयामाजी ||२||

नमन माझे गुरुवर्या | प्रकाशरूपा तूं स्वामिया |

स्फुर्ती द्यावी ग्रंथ वदावया | जेणे श्रोतयां सुख वाटे ||३||

नमन माझे संत सज्जनां |आणि योगियां मुनिजनां |

सकळ श्रोतयां साधुजनां | नमन माझे साष्टांगी ||४||

ग्रंथ ऐका प्रार्थनाशतक | महादोषांसी दाहक |

तोषुनियां वैकुंठनायक | मनोरथ पूर्ण करील ||५||

जयजयाजी व्यंकटरमणा | दयासागरा परिपूर्णा |

परंज्योति प्रकाशगहना |करितो प्रार्थना श्रवण कीजे ||६||

जननीपरी त्वां पाळिले | पितयापरी त्वां सांभाळीले |

सकळ संकटांपासूनि रक्षिले |पूर्ण दिधले प्रेमसुख ||७||

हे अलोलिक जरी मानावे | तरी जग हे सृजिले आघवे |

जनक जननिपण स्वभावे | सहज आले अंगासि ||८||

दीनानाथा प्रेमासाठी | भक्त रक्षिले संकटी |

प्रेम दिधले अपूर्व गोष्टी | भजनासाठी भक्तांच्या ||९||

आता परिसावी विज्ञापना | कृपाळूवा लक्ष्मीरमणा |

मज घालोनी गर्भाधाना | अलोलिक रचना दाखविली ||१०||

तुज न जाणता झालो कष्टी | आता दृढ तुझे पायी घातली मिठी

कृपाळूवा जगजेठी | अपराध पोटी घाली माझे ||११||

माझिया अपराधांच्या राशी |भेदोनी गेल्या गगनासी |

दयावंत हृषीकेशी | आपुल्या ब्रिदासी सत्य करी ||१२||

पुत्राचे सहस्त्र अपराध | माता काय मानी तयाचा खेद |

तेवी तू कृपाळू गोविंद | मायबाप मजलागी ||१३||

उडादांमाजी काळे गोरे | काय निवडावे निवडणारे |

कुचलिया वृक्षाची फळे | मधुर कोठोनी असतील ||१४||

अराटीलागी मृदुता | कोठोनी असेल कृपावंता |

पाषाणासी गुल्मलता | कैशियापारी फुटतील ||१५||

आपाद मस्तकावरी अन्यायी | परी तुझे पदरी पडलो पाही |

आतां रक्षण नाना उपायी | करणे तुज उचित ||१६||

समर्थाचिये घरीचे श्वान | त्यासी सर्वही देती मान |

तैसा तुझा म्हणवितो दीन | हा अपमान कवणाचा ||१७||

लक्ष्मी तुझे पायांतळी | आम्ही भिक्षेसी घालोनी झोळी |

येणे तुझी ब्रीदावळी | कैसी राहील गोविंदा ||१८||

कुबेर तुझा भांडारी | आम्हां फिरविसी दारोदारी |

यांत पुरुषार्थ मुरारी | काय तुजला पैं आला ||१९||

द्रौपदीसी वस्त्रे अनंता | देत होतासी भाग्यवंता |

आम्हांलागी कृपणता | कोठोनी आणिली गोविंदा ||२०||

मायेची करुनी द्रौपदी सती | अन्ने पुरविली मध्यराती |

ऋषीश्वरांच्या बैसल्या पंक्ती | तृप्त केल्या क्षणमात्रे ||२१||

अन्नासाठी दाही दिशा | आम्हां फिरविसी जगदीशा |

कृपाळुवा परमपुरुषा | करुणा कैसी तुज न ये ||२२||

अंगिकारिया शिरोमणि |तुज प्रार्थितो मधुर वचनी |

अंगिकार केलिया झणी | मज हातींचे न सोडावे ||२३||

समुद्रे अंगीकारीला वडवानळ | तेणे अंतरी होतसे विव्हळ |

ऐसे असोनि सर्वकाळ | अंतरी साठविला तयाने ||२४||

कूर्मे पृथ्वीचा घेतला भार | तेणे सोडिला नाही बडिवार|

एवढा ब्रह्मांडगोळ थोर | त्याचा अंगिकार पैं केला ||२५||

शंकरे धरिले हाळाहळा | तेणे निळवर्ण झाला गळा |

परी त्यागिले नाही गोपाळा | भक्तवत्सला गोविंदा ||२६||

माझ्या अपराधांच्या परी | वर्णिता शिणली वैखरी |

दुष्ट पतित दुराचारी | अधामाहूनी अधम ||२७||

विषयासक्त मंदमती आळशी | कृपण कुव्यसनी मलिन मानसी |

सदा सर्वकाळ सज्जनांसी | द्रोह करी सर्वदा ||२८||

वचनोक्ती नाही मधुर | अत्यंत जनांसी निष्ठुर |

सकळ पामरांमाजी पामर | व्यर्थ बडिवार जगी वाजे ||२९||

काम क्रोध मद मत्सर | हे शरीर त्यांचे बिढार |

कामकल्पनेसी थार | दृढ येथे केला असे ||३०||

अठरा भार वनस्पतींची लेखणी | समुद्र भरला मषीकरूनी |

माझे अवगुण लिहितां धरणी | तरी लिहिले न जाती ||३१||

ऐसा पतित मी खरा | परी तूं पतितपावन शार्ङ्गधरा |

तुवां अंगीकार केलिया गदाधरा | कोण दोषगुण गणील ||३२ ||

नीच रतली रायासी | तिसी कोण म्हणेल दासी |

लोह लागतां परिसासी | पूर्वस्थिती मग कैंची ||३३||

गांवींचे होते लेंडं वोहळ | गंगेसी मिळतां गंगाजळ |

कागविष्ठेचे झाले पिंपळ | तयांसी निंद्य कोण म्हणे ||३४||

तैसा कुजाति मी अमंगळ | परी तुझा म्हणवितो केवळ |

कन्या देऊनियां कुळ | मग काय विचारावे ||३५||

जाणत असतां अपराधी नर | तरी कां केला अंगीकार |

अंगिकारावरी अव्हेर | समर्थे केला न पाहिजे ||३६||

धांव पाव रे गोविंदा | हाती घेवोनियां गदा |

करी माझ्या कर्माचा चेंदा | सच्चिदानंदा श्रीहरी ||३७||

तुझी नामाची अपरिमितं शक्ती | तेथे माझी पापे किती |

कृपाळुवा लक्ष्मीपती | बरवे चित्ती वाचारी ||३८||

तुझे नाम पतितपावन | तुझे नाम कलीमलदहन |

तुझे नाम भवतारण | संकटनाशन नाम तुझे ||३९||

आतां प्रार्थना ऐके कमळापती | तुझे नामी राहो माझी मती|

हेंची मागतो पुढत -पुढती | परंज्योती व्यंकटेशा ||४०||

तूं अनंत तुझी अनंत नामे | तयामाजी अति सुगमे |

तीं मी अल्पमती सप्रेमे | स्मरूनी प्रार्थना करीतसे ||४१||

श्रीव्यंकटेशा वासुदेवा | प्रद्दुम्ना अनंता केशवा |

संकर्षणा श्रीधरा माधवा | नारायणा आदिमूर्ती ||४२||

पद्मनाभा दामोदरा | प्रकाशगहना परात्परा |

आदि अनादि विश्वंभरा | जगदूध्दारा जगदीशा ||४३||

कृष्णा विष्णो हृषीकेशा | अनिरुध्दा पुरुषोत्तमा परेशा |

नृसिंह वामन भार्गवेशा | बौध्द कलंकी निजमूर्ती ||४४||

अनाथरक्षका आदिपुरुषा | पूर्णब्रह्म सनातन निर्दोषा |

सकळमंगळ मंगळाधिशा | सज्जनजिवना सुखमूर्ती ||४५||

गुणातीता गुणज्ञा | निजबोधरुपा निमग्ना |

शुध्द सात्विका सुज्ञा | गुणप्राज्ञा परमेश्वरा ||४६||

श्रीनिधी श्रीवत्सलांछनधरा | भयकृद्भयनाशना गिरिधरा |

दुष्टदैत्यसंहारकरा | वीरा सुखकरा तूं एक ||४७||

निखिल निरंजन निर्विकारा | विवेकखाणीवैरागरा |

मधुमरदैत्यसंहारकरा | असुर मर्दना उग्रमूर्ती ||४८||

शंखचक्र गदाधरा | गरुडवाहना भक्तप्रियकरा |

गोपीमनरंजना सुखकरा | अखंडीत स्वाभावे ||४९||

नानानाटकसूत्रधारिया | जगद्व्यापका जगद्वर्या |

कृपासमुद्रा करुणालया | मुनिजनध्येया मुळमूर्ती ||५०||

शेषशयना सार्वभौमा | वैकुंठवासिया निरुपमा |

भक्तकैवारिया गुणधामा | पाव आम्हां ये समयी ||५१||

ऐसी प्रार्थना करुनी देवीदास | अंतरी आठवीला श्रीव्यंकटेश |

स्मरतां ह्रदयी प्रगटला ईश | त्या सुखासी पार नाही ||५२||

ह्रदयीं आविर्भवली मूर्ती | त्या स्वरूपाची अलोलिक स्थिती |

आपले आपण श्रीपती | वाचे हाती बोलवीतसे ||५३||

तें स्वरूप अत्यंत सुंदर | श्रोती श्रवण कीजे सादर |

सांवळी तनु सुकुमार | कुंकुमाकार पादपद्मे ||५४||

सुरेख सरळ अंगोळीका | नखे जैसी चंद्ररेखा|

घोटीव सुनीळ अपूर्व देखा | इंद्रनीळाचियेपरी ||५५||

चरणी वाळे घागरिया | वांकी वरत्या गुजरिया |

सरळ सुंदर पोटरिया | कर्दळीस्तंभाचियेपरी||५६||

गुडघे मांडीया जानुस्थळ | कटीतटी किंकिणी विशाळ |

खालते विश्वउत्पत्तीस्थळ | वरी झळाळे सोनसळा ||५७||

कटीवरते नाभिस्थान | जेथोनी ब्रह्मा झाला उत्पन्न |

उदरी त्रिवळी शोभे गहन | त्रैलोक्य संपूर्ण जयामाजी ||५८||

वक्षस्थळी शोभे पदक | पोहोनी चंद्रमा अधोमुख |

वैजयंती करी लखलख | विद्युल्लतेचीयेपरी ||५९||

हृदयी श्रीवात्सलांच्छन | भूषण मिरवी श्रीभगवान

तयावरुते कंठस्थान | जयासी मुनिजन अवलोकिती ||६०||

उभय बाहुदंड सरळ | नखे चंद्रापरिस तेजाळ |

शोभती दोन्ही करकमळ | रातोत्पलाचियेपरी ||६१||

मनगटी विराजती कंकणे | बाहुवटी बाहुभूषणे |

कंठी लेइली आभरणे | सूर्यकिरणे उगवली ||६२||

कंठावरुते मुखकमळ | हनुवटी अत्यंत सुनीळ|

मुखचंद्रमा अति निर्मळ | भक्तस्नेहाळ गोविंदा ||६३||

दोन्ही अधरांमाजी दंतपंक्ती | जिव्हा जैसी लावण्यज्योती |

अधरामृतप्राप्तीची गती | ते सुख जाणे लक्ष्मी ||६४||

सरळ सुंदर नासिक | जेथे पवनासी झाले सुख |

गंडस्थळींचे तेज अधिक | लखलखीत दोन्ही भागी ||६५||

त्रिभुवनींचे तेज एकवटले | बरवेपण शिगेसी आले |

दोन्ही पातयांनी धरिले | तेच नेत्र श्रीहरीचे ||६६||

व्यंकटा भृकुटिया सुनीळा | कर्णव्दयाची अभिनव लीळा|

कुंडलांच्या फांकती कळा | तो सुखसोहळा अलोकिक ||६७||

भाळ विशाळ सुरेख | वरती शोभे कस्तुरीटिळक |

केश कुरळ अलोकिक | मस्तकावरी शोभती ||६८||

मस्तकी मुकुट आणि किरीटी | सभोंवती झिळमिळ्याची दाटी |

त्यावरी मयुरपिच्छांची वेटी | ऐसा जगजेठी देखिला ||६९||

ऐसा तूं देवाधिदेवा | गुणातीत वासुदेव |

माझिया भक्तीस्तव | सगुणरुप झालासी ||७०||

आतां करु तुझी पूजा | जगज्जिवना अधोक्षजा |

आर्ष भावार्थ हा माझा | तुज अर्पण केला असे ||७१||

करुनी पंचामृतस्नान | शुध्दोदक वरी घालून |

तुज करु मंगलस्नान | पुरुषसूक्तेकरुनयां ||७२||

वस्त्रे आणि यज्ञोपवीत | तुजलागी करू प्रीत्यर्थ |

गंधाक्षता पुष्पे बहुत | तुजलागी समर्पुं ||७३||

घूप दीप नैवेद्य | फल तांबूल दक्षिणा शुध्द |

वस्त्रे भूषणे गोमेद | पद्मरागादिकरुनि ||७४||

भक्तवत्सला गोविंदा | ही पूजा अंगीकारावी परमानंदा |

नमस्कारुनि पादारविंदा | मग प्रदक्षिणा आरंभिली ||७५||

ऐसा षोडशोपचारे भगवंत | यथाविधि पुजिला हृदयांत |

मग प्रार्थना आरंभीली बहुत | वरप्रसाद मागावया ||७६||

जयजयाजी श्रुतिशास्त्रआगमा | जयजयाजी गुणातीत परब्रह्मा |

जयजयाजी हृदयवासिया रामा | जगदुध्दारा जगद्गुरो ||७७||

जयजयाजी पंकजाक्षा | जयजयाजी कमळाधिशा |

जयजयाजी पूर्णपरेशा | अव्यक्तव्यक्ता सुखमूर्ते ||७८||

जयजयाजी भक्तरक्षका | जयजयाजी वैकुंठनायका |

जयजयाजी जगत्पालका | भक्तांसी सखा तूं एक ||७९||

जयजयाजी निरंजना | जयजयाजी परात्परगहना |

जयजयाजी शून्यतीत निर्गुणा | परिसावी विज्ञापना एक माझी ||८०||

मजलागी देई ऐसा वर | जेणे घडेल परोपकार |

हेचि मागणे साचार | वारंवार प्रार्थीतसे ||८१||

हा ग्रंथ जो पठण करी | त्यासी दु:ख नसावे संसारी |

पठणमात्रे चराचरी | विजयी करी जगाते ||८२||

लग्नार्थियाचे व्हावे लग्न | धनार्थियासी व्हावे धन |

पुत्रार्थीयाचे मनोरथ पूर्ण | पुत्र देऊनि करावे ||८३||

पुत्र विजयी आणि पंडित | शतायुषी भाग्यवंत |

पितृसेवेसी अत्यंत रत | जयाचें चित्त सर्वकाळ ||८४||

उदार आणि सर्वज्ञ | पुत्र देई भक्तालागून |

व्याधीष्ठाची पीडा हरण | तत्काळ कीजे गोविंदा ||८५||

क्षय अपस्मार कुष्ठादि रोग | ग्रंथपठणे सरावा भोग |

योगाभ्यासियासी योग | पठणमात्रे साधावा ||८६||

दरिद्री व्हावा भाग्यवंत | शत्रुचा व्हावा नि:पात |

सभा व्हावी वश समस्त | ग्रंथ पठणेकरुनियां ||८७||

विद्यार्थीयासी विद्या व्हावी | युध्दीं शस्त्रे न लागावी |

पठणे जगांत कीर्ती व्हावी | साधु साधु म्हणोनियां ||८८||

अंती व्हावे मोक्षसाधन | ऐसे प्रार्थनेसी दीजे मन |

एवढे मागतो वरदान | कृपानिधे गोविंदा ||८९||

प्रसन्न झाला व्यंकटरमण | देविदासासी दिधले वरदान |

ग्रंथाक्षरी माझे वचन | यथार्थ जाण निश्चयेंसी ||९०||

ग्रंथी धरोनी विश्वास | पठण करील रात्रंदिवस |

त्यालागी मी जगदीश | क्षण एक न विसंबे ||९१||

इच्छा धरुनि करील पठण | त्याचे सांगतो मी प्रमाण |

सर्व कामनेसी साधन | पठण एक मंडळ ||९२||

पुत्रार्थीयाने तीन मास | धनार्थीयाने एकविस दिवस |

कन्यार्थीयाने षण्मास | ग्रंथ आदरे वाचावा ||९३||

क्षय अपस्मार कुष्ठादि रोग | इत्यादि साधने प्रयोग |

त्यासी एक मंडळ सांग | पठणेंकरुनि कार्यसिध्दी ||९४||

हे वाक्य माझे नेमस्त | ऐसे बोलिला श्रीभगवंत |

साच न मानी जयाचे चित्त | त्यासी अध:पात सत्य होय ||९५||

विश्वास धरील ग्रंथपठणी | त्यासी कृपा करील चक्रपाणि |

वर दिधला कृपा करुनी | अनुभवे कळो येईल ||९६||

गजेंद्राचिया आकांतासी | कैसा पावला ह्रषीकेशी |

प्रल्हादाचिया भावार्थासी | स्तंभांतूनी प्रगटला ||९७||

व्रजासाठी गोविंदा | गोवर्धन परमानंदा |

उचलोनियां स्वानंदकंदा | सुखी केले तये वेळी ||९८||

वत्साचेपरी भक्तांसी | मोहे पान्हावे धेनु जैसी |

मातेच्या स्नेहतुलनेसी | त्याचपरी घडलेसे ||९९||

ऐसा तूं माझा दातार | भक्तासी घालिसी कृपेची पांखर |

हा तयाचा निर्धार | अनाथनाथ नाम तुझे ||१००||

श्रीचैतन्यकृपा अलोकिक | संतोषोनि वैकुंठनायक |

वर दिधला अलोकिक | जेणे सुख सकळांसी ||१०१||

हा ग्रंथ लिहितां गोविंद | या वचनी न धरावा भेद |

हृदयी वसे परमानंद | अनुभवसिध्द सकळांसी ||१०२||

या ग्रथींचा इतहास | भावे बोलिला विष्णुदास |

आणिक न लागती सायास | पठणमात्रे कार्यसिद्धी ||१०३||

पार्वतीस उपदेशी कैलासनायक | पूर्णानंद प्रेमसुख |

त्याचा पार न जाणती ब्रह्मादिक | मुनी सुरवर विस्मित ||१०४||

प्रत्यक्ष प्रगटेल वनमाळी | त्रैलोक्य भजत त्रिकाळी |

ध्याती योगी आणि चंद्रमौळी | शेषाद्रीपर्वती उभा असे ||१०५||

देवीदास विनवी श्रोतयां चतुरां | प्रार्थनाशतक पठण करा |

जवया मोक्षाचिया मंदिरा | कांही न लागती सायास ||१०६||

एकाग्रचित्ते एकांती | अनुष्ठान कीजे मध्यराती |

बैसोनियां स्वस्थचित्ती | प्रत्यक्ष मूर्ति प्रगटेल ||१०७||

तेथे देहभावासी नुरे ठाव | अवघा चतुर्भुज देव |

त्याचे चरणी ठेवोनि भाव | वरप्रसाद मागावा ||१०८||

इति श्रीदेवीदासविरचितं श्री व्यंकटेशस्तोत्रं संपूर्णम् ||

||श्रीव्यंकटेशार्पणमस्तु||